NOWE POSTY | NOWE TEMATY | POPULARNE | STAT | RSS | KONTAKT | REJESTRACJA | Login: Hasło: rss dla

HOME » BALONY KRÓTKOFALARSKIE » PORA NA AZJĘ - SOBOTA 28.12.2013 - SEBA-6/ORIENT EXPRESS 15M I 70CM

Przejdz do dołu strony<<<Strona: 11 / 12>>>    strony: 12345678910[11]12

Pora na Azję - sobota 28.12.2013 - SEBA-6/ORIENT EXPRESS 15m i 70cm

  
SP1ST
30.12.2013 20:04:12
poziom 5



Grupa: Użytkownik

QTH: kraina 44-ech wysp

Posty: 425 #1700081
Od: 2011-3-5


Ilość edycji wpisu: 1
Witam, z dużym zainteresowaniem śledziłem tu na forum lot SEBA 6. Niestety, do Zatoki Gwinejskiej
jego sygnał nie dolatywał. Jestem jednak pewien, ze pewnego dnia gdzieś na Atlantyku gdy kolejny SEBA będzie zamykał ziemskie kółko będę mógł wysłać do Gliwic e-maila z odebraną ramką.
Tego właśnie życzę koledze Tomkowi SP9UOB, jego zespołowi i wszystkim operatorom stacji śledzących.

Szczęśliwego Nowego Roku,
Krzysztof SP1ST/mm
master mv Atlantic Patriot


PS Tomku proszę o info na priv
mam coś co się może przydać do następnego lotu.



_________________
Krzysztof, SP1ST
D-STAR UZNAM Isl

  
Electra25.11.2024 17:39:25
poziom 5

oczka
  
UT3BW
30.12.2013 22:56:55
poziom 5

Grupa: Użytkownik

QTH: KN29va

Posty: 586 #1700235
Od: 2013-11-23
Witam Krzysztof!
7 feet under the keel & 73 from US92KS/mm (ex chef radio (Markoni) sailing motor yacht "Batkivschyna")bardzo szczęśliwy
  
sp6ryd
31.12.2013 09:46:53
poziom najwyższy i najjaśniejszy :-)

Grupa: Użytkownik

QTH: Wrocław

Posty: 3870 #1700488
Od: 2012-1-22


Ilość edycji wpisu: 1
    sp1exb pisze:

      EI3HMB pisze:

      Teoretycnie Karol ma racje - wstawic nagrania do jakiegos audiacity, zgrac 'zerobit', wyciszyc fragmenty nieczytelne do zera, zmiksowac wszystkie sygnaly z tej samej transmisji zusamen do kupy... tylko potrzeba kilka nagran tej samej ramki...

    Marzy mi się możliwość odbioru takich "podprogowych" stacji metodą poniekąd używaną w radioteleskopach, czyli zsumowanych sygnałów z wielu stacji odbiorczych. Można by było zastosować również pewne uproszczenie, które nie wymagałoby używania przez wszystkich WSPR-u.
    Wyobrażam to sobie tak:
    Traker nadaje pozycję uproszczoną czyli lokator ale za to po kilka razy ( na tych dystansach sam lokator wystarczy).
    Kilka/kilkanaście zwykłych stacji odbiorczych w kraju podaje swój sygnał z odbiorników strumieniowo przez internet do jednego centrum synchronizacji i analizy.
    Blisko częstotliwości nadajnika balonu jest nadawany z terenu Polski ze stacji synchronizującej co sekundę znacznik, który umożliwi zgranie fazowe owych strumieni audio aby zniwelować opóźnienia internetowe czy dopplerowskie.
    Jednoczesna analiza zsynchronizowanych wielu sygnałów NA PEWNO wydobędzie z najgłębszych szumów właściwy sygnał a tym bardziej lokator...
    Chyba prościej się nie da wesoły


By uzyskać zysk czułości w takim przypadku nasze heterodyny i zegary przetworników A/C powinny być zsynchronizowane z jednego źródła. Dokładność NTP chyba jednak jest niewystarczająca. Najlepiej użyć GPS i najlepiej gdybyśmy odbierali te same satelity z konstelacji. Jeśli tory odbiorcze byłyby w miarę jednolite
(poziom / faza sygnału) i wszystkiego nie zepsułaby inna propagacja, wielodrogowość sygnału to teoretycznie każde kolejne podwojenie ilości odbiorników powinno podnieść czułość o 3dB (tyle teoria oczko) W SETI@home zdigitizowane paczki sygnału pochodziły z jednego miejsca i chodziło jedynie o zwiększenie mocy obliczeniowej potrzebnej do wyliczeń. Najsłabszy element całej koncepcji to różnorodność warunków odbioru bo to co normalnie mogło by się dodać to się może odjąć oczko Na UHF przy odbiorze bezpośrednim LOS byłoby nieco lepiej dobra synchronizacja mogłaby nawet pozwolić na lokalizację metodą multilateracji jak w ADS-B - ale to już inne zagadnienie oczko

edit: http://www.mhmg.gda.pl/pl//wydarzenia/wydarzenie/249/gdanski-zegar-pulsarowy

8. Zasada działania zegara pulsarowego

W Gdańskim zegarze pulsarowym sygnały od wytypowanych pulsarów są odbierane przez 16 anten pracujących w paśmie radiowym 1,2m. Dla zapewnienia ciągłości obserwacji przez całą dobę, wybrano 6 najsilniejszych pulsarów dostępnych do obserwacji z dachu kościoła św Katarzyny w Gdańsku. Każda z anten odbiera dwie liniowe polaryzacje fali, a wszystkie anteny są ustawione w macierz 4x4 zwaną interferometrem. Każda z anten widzi prawie całe niebo nad nami. Interferometr odbiera fale radiowe z ograniczonego obszaru na niebie (wiązka) dzięki odpowiedniemu opóźnianiu sygnałów z każdej anteny a następnie sumowaniu ich. Wielkości opóźnień są tak dobrane, by efektywnie obserwujące pulsara anteny były ustawione w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku obserwacji. Wraz z przesuwaniem się pulsara na niebie, komputer przelicza zapóźnienia i przesuwa wiązkę śledząc ruch gwiazdy. Dwa sumatory sumują zapóźnione sygnały z dipoli dla obu polaryzacji i przesyłają do odbiornika.

Sygnał z każdej polaryzacji anteny jest wzmacniany i filtrowany i przetwarzany do częstotliwości podstawowej (0-64MHz) a następnie poddany próbkowaniu w przetworniku ADC. Przetwarzanie cyfrowe odbywa się w układach FPGA. Obróbka cyfrowa sygnału zrealizowana jest w układzie FPGA. Strumień danych jest dzielony na podpasma o szerokości 250kHz przy pomocy filtrów polifazowych i poddawany detekcji w każdym podpaśmie. Należące do różnych częstotliwości strumienie danych, są wzajemnie przesuwane w czasie w celu uwzględnienia opóźnień zależnych od częstotliwości, wywołanych jonizacją ośrodka międzygwiazdowego (dedyspersja). Tak poprzesuwane sygnały są ostatecznie sumowane dla danej chwili czasowej i rejestrowane w kolejnej komórce bufora. Po zapisaniu danych jednego okresu pulsara, dane pochodzące z kolejnego okresu są dodawane do wielkości zapisanych od początku bufora (folding). Po obserwacji wielu okresów, bufor zawierający pierwotnie szum, ujawnia obecność zintegrowanego pulsu.

Podczas obserwacji komputer oblicza chwilowe okresy obserwowanego pulsara, zmieniające się wskutek bardzo złożonego ruchu obserwatora i ustawia generator tempa zapisu kolejnych danych do bufora. Po uzyskaniu pulsu zintegrowanego , komputer oblicza obserwowany czas dotarcia pulsu pulsara do barycentrum Układu Słonecznego i wylicza teoretyczny czas tego przybycia. Program filtrujący dane z kilku pulsarów interpretuje dane i zmienia częstotliwość wzorca atomowego. Dodatkowy program, działający w długim okresie czasu, ocenia wagi różnic pomiarów, co wpływa na stopień regulacji chodu zegara. W efekcie po pewnej liczbie obserwacji możemy mówić, że urządzenie tworzy pulsarową skalę czasu, najbardziej stabilną z dotychczas znanych skal czasu.

Dodatkowaych informacji udziela wyłączenie dr Szychliński pod nr telefonu: 58 305 64 92
  
SQ5KVS
31.12.2013 11:10:58
poziom najwyższy i najjaśniejszy :-)



Grupa: Użytkownik

QTH: Warszawa/Gocław

Posty: 2339 #1700573
Od: 2011-9-28
Witam.
Nie strzelajmy z armaty bardzo szczęśliwy
Te metody faktycznie są konieczne, jeżeli sygnał nie wychodzi ponad szum.
Tu mamy prostą modulację, bit trwający kilkanaście a może i kilkadziesiąt ms. Myślę że suma mogła by być poprzez zwykłą autokorelację. Ta modulacja jest o tyle fajna, że dla zdekodowania bajtu ważniejsza jest częstotliwość, a nie aż tak bardzo długość trwania znaku.

Dokładność NTP może wynosić kilka ms, choć to przy zapewnieniu kilku warunków - przede wszystkim komputer musi być włączony możliwie długi okres czasu (kilka dni!), i używać tego samego serwera (ja zawsze używam ntp.nask.pl). GPS jest oczywiście lepszy, ale nie każdy ma. Częstym błędem jest używanie kilku różnych programów do synchronizacji (NetTime + NTP systemowy, plus coś jeszcze) - czyli tak zwane "przedobrzenie", co prowadzi do dziwnych zjawisk. Każdy kto trochę wie jak działa NTP zrozumie o co chodzi.

Druga rzecz, to wzorcowanie częstotliwości... Z tym wcale nie musi być lepiej wesoły

Sprawę szybko i prosto załatwia osobny nadajnik pikający tuż obok naszego sygnału gdzieś "lokalnie". Dokładność na terenie Polski to minimum 3ms (tyle mniej więcej leci sygnał z jednego krańca Polski na drugi). Jeśli uwzględnimy różnice odległości poszczególnych stacji od pikacza, może być dużo mniej. Przy okazji wszyscy też mogą skalibrować częstotliwość wesoły

Tomku, kiedy planujesz następny balon, i na jakim paśmie. Myślę już o wykonaniu anteny na 21/28MHz, RTL już został kupiony, jeśli będzie cicho to dodam jakiś wzmacniacz na wejściu.

Pozdrawiam
SQ5KVS




_________________
Karol SQ5KVS
  
sp6ryd
31.12.2013 18:35:14
poziom najwyższy i najjaśniejszy :-)

Grupa: Użytkownik

QTH: Wrocław

Posty: 3870 #1701038
Od: 2012-1-22
Habitat zdaje się zbiera też te ramki na czerwono. Też myślałem że właśnie w takim celu jak opisujesz tyle że fldigi nie uzupełnia nieodebranego znaku spacją i prawidłowo odebrane następują po sobie. Czyli poskładanie ich wymagałoby wyliczenia prawidłowej pozycji w ramce. Jakiś prosty vouter mógłby podejmować decyzję jaki prawidłowy znak powinien wystąpić na danej pozycji i z kilkudziesięciu ramek bez prawidłowej sumy kontrolnej złożyć całą ramkę. To faktycznie nie wymagałoby szczególnej synchronizacji. Mi z kolei chodziło o to jak dużo można by wycisnąć jakby nasze stacje odbiorcze działały synchronicznie i jakby jeszcze nadający też wesoły. Tu mamy cały czas kompromis pomiędzy mocą, wagą zasilania, wagą i skutecznością anteny na danym paśmie, propagacją, szumami itp itd. Dobranie optymalnego zestawu (czy pory roku - jak sugerowano) do lotu transatlantyckiego to nie lada wyzwanie stąd przemyślenia co można by jeszcze zrobić po stronie odbiorczej.
Co do trakera KF to myślę, że pasmo 30m dysponuje cichymi wycinkami bardziej niż 40m i jest tam też sporo stacji słuchających czy QRSS grabberów ... tylko ta antena.
  
UT3BW
31.12.2013 20:27:39
poziom 5

Grupa: Użytkownik

QTH: KN29va

Posty: 586 #1701150
Od: 2013-11-23
sp6ryd

Co do trakera KF to myślę, że pasmo 30m dysponuje cichymi wycinkami bardziej niż 40m i jest tam też sporo stacji słuchających czy QRSS grabberów ... tylko ta antena.
A ja myślę, że pasmo 10m (tak i 6m,2m +++) dysponuje mocnej.
(Mam duze practyke pracy na UKF-ah via satelity, EME, tropo, au, MS)
pan zielonypan zielonypan zielony
  
sp9uob
31.12.2013 20:37:25
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: JO90HG

Posty: 1324 #1701157
Od: 2011-9-24
Panowie, bardzo ciekawa dyskusja.
Powiem Wam, że toczą się rozmowy nad dodaniem kodów korekcyjnych (tzw Turbo code - te same co używane w deep space network) do telemetrii i przeniesienie logiki składania ramek z klienta dl-fldigi na serwer habitat. Pozwoli to na poskładanie ze szczątków ramek i danych nadmiarowych prawidłowej ramki telemertycznej.

UT3BW: leciałem już na 10m (4 razy) raz na 6 m, i teraz na 15m, następny lot HF będzie kombinowany 30m/10m z WSPR+HF APRS + normalne RTTY czu DOMINO albo THOR - jeszcze zobaczymy.

_________________
--
73! Tomek
  
sp9uob
31.12.2013 20:40:36
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: JO90HG

Posty: 1324 #1701160
Od: 2011-9-24


Ilość edycji wpisu: 1
    EI3HMB pisze:

      sp6ryd pisze:

      ....tylko ta antena.


    Tomek - jakis opis anteny seba6 przewidujesz? (Przegapilem?)


Jaki opis :-) 2 kawałki drutu przycięte na odpowiednią długość - zwykły dipol 1/2 lambda zasilany w środku. Nie doszukałem się nigdzie jak zrobić antenę zasilaną z jednego końca nie mając do dyspozycji uziemienia.
Nie powiem - uprościło by to znacznie mechaniczną konstrukcję. Kiedyś myślałem, żeby zrobić z drutu coś na kształj anteny J czy slim-jim z rozpórkami z balsy, ale to kurcze mechanicznie trudne jest.

_________________
--
73! Tomek
  
SQ5AAG
31.12.2013 20:43:32
poziom najwyższy i najjaśniejszy :-)



Grupa: Użytkownik

Posty: 1623 #1701161
Od: 2009-5-10
Tomek a może jakiś balon na jutrzejszy ranek tak z okazji Nowego Roku ??? No chyba że Artur coś wystrzeli .
Tak czy siak myślę że coś się jutro w powietrzu pojawi hihihih
  
sp9uob
31.12.2013 20:50:29
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: JO90HG

Posty: 1324 #1701163
Od: 2011-9-24
    SQ5AAG pisze:

    Tomek a może jakiś balon na jutrzejszy ranek tak z okazji Nowego Roku ??? No chyba że Artur coś wystrzeli .
    Tak czy siak myślę że coś się jutro w powietrzu pojawi hihihih


Jacek, samo puszczanie dla puszczania uważam za bezsensowne :-)
Nie mam akurat niczego nowego do przetestowania więc nie puszczam :-)
Nie wiem czy zauważyłeś, ale nigdy nie wysłałem dwa razy tego samego - te pico są o tyle fajne że można sobie tanio różne zabawki potestować.

Z innej beczki - podarowałem YO9ICT jeden z moich pico trackerów - oni wysyłają balony solarne (http://www.flickr.com/photos/112835821@N02/sets) tylko jako śledzenia używają sieci GSM (która jak wiadomo działa raczej bliżej ziemi). Więc wktórce pewnie będzie ciekawy lot - jeszcze tańszy bo z worków na śmieci - z Rumunii.


_________________
--
73! Tomek
  
SQ6NDM
31.12.2013 21:43:06
poziom najwyższy i najjaśniejszy :-)



Grupa: Użytkownik

QTH: JO90AK

Posty: 1974 #1701185
Od: 2009-3-29
    sp9uob pisze:

    UT3BW: leciałem już na 10m (4 razy) raz na 6 m, i teraz na 15m, następny lot HF będzie kombinowany 30m/10m z WSPR+HF APRS + normalne RTTY czu DOMINO albo THOR - jeszcze zobaczymy.


Zapowiada się bardzo ciekawie bardzo szczęśliwy. Oczywiście dalej dl-fldigi pozostaje jako program dekodujący i podsyłający pozycje?
_________________
Szymon
https://pk-ukf.pl/
https://mmmonvhf.de/es.php?year=2020
144MHz FT817 + PA 40W + 6 el. DK7ZB (boom 2,6m) + rotor/70cm FT817 + 14 el. DK7ZB (boom 3,1m) + rotor

ObrazekObrazek
  
Electra25.11.2024 17:39:25
poziom 5

oczka
  
SP6CC
31.12.2013 22:02:32
poziom 6



Grupa: Użytkownik

QTH: Opole JO80WP

Posty: 1120 #1701197
Od: 2009-9-27
    EI3HMB pisze:

    A jak to mieli rozwiazane na sterowcach? oczko

Hint: Zeppelin
_________________
vy 73 - Andrzej


  
UT3BW
31.12.2013 22:11:52
poziom 5

Grupa: Użytkownik

QTH: KN29va

Posty: 586 #1701203
Od: 2013-11-23


Ilość edycji wpisu: 1
sp9uob
Tomku, przepraszam - ale jeszcze nie opanowal APRS. pan zielony
(to ne problemalol)
  
sp6ryd
31.12.2013 22:19:34
poziom najwyższy i najjaśniejszy :-)

Grupa: Użytkownik

QTH: Wrocław

Posty: 3870 #1701206
Od: 2012-1-22
Tak też myślałem. Taki dipol jest ok ale długość drutu x średnica daje konkretną masę którą trzeba unieść.

UT3BW > myślałem o paśmie poniżej 15m z uwagi na lepszą propagację w nocy. 20m byłoby ok ale jednak bardziej latem. Zaproponowane 40m ma sporo zakłóceń.

Tomku, Leo stwierdził że woli Contestie od Domino z uwagi na niekorzystne vario kody i ma rację. W domino do zakodowania jednej cyfry (a w ramkach na Habitat jest ich najwięcej) potrzeba 3 tonów. Chłopaki z Habitata mają po części racje, że transmisja 'human redable' jest najatrakcyjniejsza tylę że to prawda jak chcemy by transmisje można było odbierać innymi programami. Jeśli wszyscy mają używać dl-FLdigi to dało by sie to jakoś obejść. albo poprzez dodanie nowej modulacji z innymi variokodami albo trybu pracy fl który pokazywał by to co jest w stanie zdekodować. Do telemetrii z pikosatelit też za każdym razem opracowywany jest inny program
ale to akurat czasem stanowi barierę.

W JT65 mamy specjalne kodowanie i 65 tonów. W Domino od 1 do 3 zmian tonów (1-18) na znak, w WSPR 4 tony ale również ze specjalnym kodowaniem. Jeśli by iść tą droga to trzeba by ramkę informacyjną 'source kodować' dodać FEC (np. reed solomon) i modulować wybranym trybem. Klucz to wsparcie programistów którzy mogliby opracować odpowiedni program do dekodowania. W końcu przyjęcie tego standardu wprowadziłoby ograniczenia których nikt nie lubi wesoły Np gdyby nie $$$$ na początku habitatowej ramki to możnaby stosować 5-cio bitowy Baudot w RTTY oczko

  
UT3BW
01.01.2014 14:54:44
poziom 5

Grupa: Użytkownik

QTH: KN29va

Posty: 586 #1701532
Od: 2013-11-23
sp6ryd
UT3BW > myślałem o paśmie poniżej 15m z uwagi na lepszą propagację w nocy. 20m byłoby ok ale jednak bardziej latem. Zaproponowane 40m ma sporo zakłóceń.
Tak, ale to w dużym stopniu zależy od pory roku.
A 40m to QRM! pan zielony
  
SP9RQA
01.01.2014 23:37:06
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: KN09NP

Posty: 1250 #1701919
Od: 2010-3-23
    sp9uob pisze:


    (...) Nie doszukałem się nigdzie jak zrobić antenę zasilaną z jednego końca nie mając do dyspozycji uziemienia.



Może END-FED? Antena w dół, a przeciwwaga w górę do balonu?
_________________
Krzysztof, Gorlice
http://www.kawalek-nieba.pl/?p=5840

  
sp9uob
01.01.2014 23:42:18
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: JO90HG

Posty: 1324 #1701923
Od: 2011-9-24
    SP9RQA pisze:

      sp9uob pisze:


      (...) Nie doszukałem się nigdzie jak zrobić antenę zasilaną z jednego końca nie mając do dyspozycji uziemienia.



    Może END-FED? Antena w dół, a przeciwwaga w górę do balonu?



... co nie zmienia faktu, że ładunek musi być w środku anteny :-)
_________________
--
73! Tomek
  
SP9RQA
02.01.2014 00:00:44
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: KN09NP

Posty: 1250 #1701936
Od: 2010-3-23
[quote=sp9uob]
    SP9RQA pisze:

      sp9uob pisze:


      (...) Nie doszukałem się nigdzie jak zrobić antenę zasilaną z jednego końca nie mając do dyspozycji uziemienia.



    Może END-FED? Antena w dół, a przeciwwaga w górę do balonu?



... co nie zmienia faktu, że ładunek musi być w środku anteny :-) [/quote]

No tak, ale na przeciwwadze możesz balon przywiązać, więc to aż taki problem?
_________________
Krzysztof, Gorlice
http://www.kawalek-nieba.pl/?p=5840

  
sp9uob
02.01.2014 00:04:24
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: JO90HG

Posty: 1324 #1701937
Od: 2011-9-24
[quote=SP9RQA][quote=sp9uob]
    SP9RQA pisze:

      sp9uob pisze:


      (...) Nie doszukałem się nigdzie jak zrobić antenę zasilaną z jednego końca nie mając do dyspozycji uziemienia.



    Może END-FED? Antena w dół, a przeciwwaga w górę do balonu?



... co nie zmienia faktu, że ładunek musi być w środku anteny :-) [/quote]

No tak, ale na przeciwwadze możesz balon przywiązać, więc to aż taki problem?[/quote]

Na dipolu też.

ale siła zrywająca musi mieć mniej niż 230N (przepisy), więc cienki drut, drut pracując, szczególnie w zimnie szybko się łamie...
Idealnie było by, gdyby antena luźno sobie wisiała na dół.
_________________
--
73! Tomek
  
SP9RQA
02.01.2014 00:15:46
poziom 6

Grupa: Użytkownik

QTH: KN09NP

Posty: 1250 #1701939
Od: 2010-3-23
[quote=sp9uob][quote=SP9RQA][quote=sp9uob]
    SP9RQA pisze:

      sp9uob pisze:


      (...) Nie doszukałem się nigdzie jak zrobić antenę zasilaną z jednego końca nie mając do dyspozycji uziemienia.



    Może END-FED? Antena w dół, a przeciwwaga w górę do balonu?



... co nie zmienia faktu, że ładunek musi być w środku anteny :-) [/quote]

No tak, ale na przeciwwadze możesz balon przywiązać, więc to aż taki problem?[/quote]

Na dipolu też.

ale siła zrywająca musi mieć mniej niż 230N (przepisy), więc cienki drut, drut pracując, szczególnie w zimnie szybko się łamie...
Idealnie było by, gdyby antena luźno sobie wisiała na dół. [/quote]

No to można przeciwwagę zrobić z cieniutkiego drutu nawojowego i delikatnie opleść z dużym skokiem tę linkę gotową do zerwania.
W sumie niby teoretycznie END-FED przeciwwagi nie potrzebuje, ale praktycznie wszyscy piszą, że musi być.
http://www.sota-sp.iq24.pl/default.asp?grupa=162825&temat=253959

Nie ma wyjścia, musisz wypuścić następny PIKO to zobaczymy ;-)
_________________
Krzysztof, Gorlice
http://www.kawalek-nieba.pl/?p=5840

  
Electra25.11.2024 17:39:25
poziom 5

oczka

Przejdz do góry strony<<<Strona: 11 / 12>>>    strony: 12345678910[11]12

  << Pierwsza     < Poprzednia      Następna >     Ostatnia >>  

HOME » BALONY KRÓTKOFALARSKIE » PORA NA AZJĘ - SOBOTA 28.12.2013 - SEBA-6/ORIENT EXPRESS 15M I 70CM

Aby pisac na forum musisz sie zalogować !!!

TestHub.pl - opinie, testy, oceny