Łączność lokalna na KF - NVIS
Komunikacja na KF bez strefy martwej
Dzięki, prace trwają. Odpowiem Piotrowi - niestety z samej istoty wykorzystania jonosfery do odbijania fal radiowych niemal prosto w dół wynika konieczność użycia niskiej częstotliwości. Z jednej strony jesteśmy ograniczeni tłumieniem fal o niskiej częstotliwości w warstwie D, z drugiej przez możliwości odbicia fal o wyższej częstotliwości w warstwach E i F pod tak wysokim kątem. Dlatego jak widać na wykresie:

Fale o częstotliwości z zakresu 14MHz i krótsze są zbyt krótkie do takich łączności - one przeciekną przez jonosferę i polecą dalej. Zatem od 14MHz w górę rozciągają się pasma właściwe dla łączności dalekosiężnych. Co wykorzystujemy w praktyce budując anteny o niskim kącie promieniowania i łowimy deiksy.
Maksymalna częstotliwość użyteczna (MUF) dla NVIS osiąga maksymalnie 11-12 MHz podczas dnia przy dużej aktywności słonecznej. W praktyce taką łączność można realizować do pasma 10MHz włącznie. Miłośnicy telegrafii oraz wąskopasmowych emisji cyfrowych znają własności pasma 10MHz także do bliskich łączności po kraju - ale tylko w dzień, blisko południa, w okresach maksymalnej aktywności słonecznej.
Częstotliwość użyteczna w dzień przypada głównie na pasmo 7MHz i szybko przenosi się w kierunku dłuższych fal po zachodzie słońca. Pasmem przejściowym (świt, zmierzch, a także dzień przy niskiej aktywności słonecznej) jest 5MHz, jeszcze niedostępne w Polsce. Jest to świetne pasmo, nasłuchy na nim udowadniają jego przydatność, sprawdziłem to pasmo w USA. Trwają prace nad tym, byśmy to pasmo uzyskali w Polsce (nasz kraj jest jednym z ostatnich w EU, które nie mają przydziału fragmentu wokół 5MHz do celów amatorskich, choćby jako stacje eksperymentalne).
Z kolei wieczorem i nocą optimum łączności wypada na 3,5MHz.
Należy przy tym pamiętać, że pasmo 3,5MHz przy zastosowaniu anten promieniowania pionowego i sporej mocy nadawczej zapewni łączność NVIS także w dzień, chociaż sygnał będzie słabszy, niż nocą. Właśnie z tego powodu podręcznik krótkofalowca znany mi z lat osiemdziesiątych mówi o tym, że pasmo 80m zapewnia podczas dnia pewną łączność ze stacjami polskimi. Tak jest w istocie, ale pod warunkiem umieszczenia anteny dipolowej nisko i przy pracy wysokosprawną emisją CW (wtedy to był standard) mocą rzędu 50-100W. Jak widać - są to zasady właściwe do pracy NVIS. Z tego sposobu korzystało wojsko w PRL, nie bez powodu w R-118K i R-140 była antena promieniowania pionowego.
Do pierwszych testów NVIS polecam poziomą deltę na pasmo 80m i drugą na pasmo 40m, obie anteny trzeba powiesić naprawdę nisko, maksymalnie 5m nad ziemią. Po dostrojeniu do rezonansu i dopasowaniu do nadajnika, efekty są zastanawiająco dobre.


  PRZEJDŹ NA FORUM