| BALONY w SP Moje przemyślenia jako słuchacz i obserwator. |
| Witam. Ostatnio w górze pojawiło się sporo balonów. Koledzy z SP również dwoją się i troją by eksperymentować poprawiać i pobijać innych lub własne rekordy. Pionierem w tych zabawach był kolega Tomasz SP9UOB. Później w już przypadkowej kolejności kolega Artur SP3OSJ i Ryszard SQ9MDD. Ja osobiście staram się dokonywać nasłuchów lotów balonowych nie tylko po to by sprawdzić własny sprzęt, ocenić charakterystykę anteny, przetestować umiejętność odbierania ramek RTTY czy APRS. Robię to również dla wspomnianych kolegów. To ONI poświęcają swój czas, pieniądze, godziny snu w weekendy by wypuścić balon w najbardziej korzystnych warunkach atmosferycznych. Przewidują planują długości lotów kierunki wiatrów na poszczególnych wysokościach by osiągnąć swój cel. Najdłuższy lot lub największą wysokość. Angażują grupy podobnych zapaleńców by pomogli napełnić powłokę helem a następnie jeśli szczęście dopisze odszukać i podjąć kapsule która odbyła lot i bezpiecznie wylądowała. Zwracam się z prośbą do kolegów którzy posiadają sprzęt SSB nadawczo odbiorczy na 70 cm. Nie bądźmy obojętni na prace, czas i testy kolegów. Zauważyłem że podczas ostatnich lotów balon raportuje na serwer około 5 do 10 osób z całego SP. Jest nas chyba trochę więcej – nawet tu na tym forum. Nie chodzi mi oczywiście o całokształt obserwacji tylko o ilość stacji z poszczególnych regionów. Balon się przemieszcza jedne stacje przestają odbierać inne właśnie zaczynają. Balon zaopatrzony w kapsułę w której znajduje się nadajnik RTTY raportuje swoją pozycje korzystając z zainstalowanego na pokładzie kapsuły odbiornika GPS. Za pomocą RTTY i programu FL DIGI HAB my operatorzy odbieramy ramki i wpuszczamy je na serwer gdzie odbywa się wizualizacja pozycji balonu. Wiemy dzięki temu jaką ma wysokość, jaką prędkość i w jakim kierunku zmierza. Transmisja RTTY obrazować może też temperaturę zewnętrzną, parametry zasilania itp. Wiemy też jaki ma zasięg radiowy. Ten parametr obrazowany jest dwoma okręgami. Ostanie loty a w szczególności lot balonu Ryśka SQ9MMD pokazał jak istotna jest ilość stacji śledzących. Balon wystartował z Łomianek pod Warszawą i udał się w kierunku południa. Potem skręcił na południowy wschód. I wylądował gdzieś na wysokości Rzeszowa. Kluczowe jest w tym ostatnim zdaniu GDZIEŚ. Koledzy z okolic Nowego Sącza robili co mogli by ramki odebrać ale ukształtowanie terenu uniemożliwiło odbieranie transmisji do momentu lodowania. Gdyby była jakaś stacja z okolić Rzeszowa na pewno udało by się odprowadzić balon do samego końca lotu. Ktoś powie to przecież można zainstalować nadajnik telemetryczny typu APRS ( bramek APRS jest znacznie więcej ) lub po prostu odbiornik GPS i kawałek telefonu komórkowego który po GPRS będzie wysyłał pozycję. Owszem można ale to niestety znacznie zwiększa wagę kapsuły co powoduje że balon musi być wielokrotnie większy oraz utrudnia sam lot bo obiekty o określonej wielkości muszą być zgłaszane do PAŻP celem uzyskania pozwolenia na lot. A to są już procedury i utraty cennego czasu. Więc najłatwiej i najskuteczniej pomożemy my wszyscy. Teraz odrobinę techniki. Musimy mieć radio z SSB oraz interfejs do emisji cyfrowych oraz komputer PC z zainstalowanym programem DL FLDIGI HAB. Link podany jest poniżej. Jeśli ktoś nie ma interfejsu do emisji cyfrowych można to zastąpić zwykłym kablem JACK – JACK podłączonym z wyjścia audio radia ( np. głośnikowego ) do wejścia komputera PC ( gniazdo mikrofonowe). Wystarczy wejść na stronę Tomka SP 9 UOB http://sp9uob.verox.pl/rtty_tracking.html ( adres podany po uzgodnieniu z Tomkiem) gdzie znajduje się link do pobrania programu oraz opis jak skonfigurować program by odbierać ramki wysyłane z balonu. Tomek oczywiście opisał na tej stronie konfigurację pod swój lot ale procedurę można wykorzystać również do konfiguracji innych lotów. Po konfiguracji samego programu czyli wybrania źródła audio oraz wpisaniu własnych współrzędnych geograficznych z wykorzystaniem podanego przez Tomka linku do kalkulatora pozycji możemy przystąpić do konfiguracji programu do odbioru ramek z balonu. Wchodzimy w zakładkę BROWSE ALL zaznaczamy lot który nas interesuje ( loty pojawiają się na tej liście najczęściej jeden dzień przed startem ) zaznaczamy AUTOCONFIGURE i następnie SAVE. I w zasadzie już wszystko jest ustawione. W zakładce obok czterech zielonych zer powinno być ustawione USB. Ustawiamy wodospad tak by widzieć sygnał z balonu i nakierowujemy czerwone widełki na niego. Zaznaczamy z prawej strony AFC ( zielony kwadracik ) suwaczek odbioru powinien kształtować się w ¾ jego wysokości nie będzie wtedy przesterowania sygnału przy odbiorze. Kwadracik obok AFC podczas odbioru ramek powinien świecić się na zielono. Jeśli będzie przesterowany zaświeci się na czerwono. W górnych okienkach jeśli ramka zostanie prawidłowo odebrana wyświetlona zostanie na zielono i pokarzą się parametry balonu. Czyli wysokość i odległość od naszej stacji oraz współrzędne geograficzne. Od czasu do czasu musimy korygować częstotliwość w radiu by sygnał z balonu znajdował się mniej więcej w połowie wodospadu. Częstotliwość się zmienia w zależności od temperatury jaka działa na kapsułę. Średnio jest to kilka kHz w górę lub w dół od częstotliwości środkowej. Parametry które udało nam się odebrać możemy obserwować na stronie http://spacenear.us/tracker/ lub http://spacenear.us/tracker/?filter=SP9UOB gdzie za znakiem = wpisujemy wielkimi literami znak balonu. W tym przypadku SP9UOB. Pozwoli nam to śledzenie tylko wybranego przez nas balonu. Czasem zdarza się że jest ich w powietrzu więcej. Z mojego doświadczenia wynika że przeglądarka MOZILLA FIREFOX radzi sobie znacznie lepiej niż oryginalna Windowsowa. Statystyki z lotów czyli ile ramek odebraliśmy prawidłowo możemy obejrzeć tu http://habitat.habhub.org/stats/ Teraz na koniec. Wielka prośba do kolegów którzy planują lot balonu. Wszyscy wiemy ze warunki pogodowe kierunki i siły wiatrów są nie przewidywalne ale uważam że trzymanie startu balonu w tajemnicy do ostatniej chwili oraz częstotliwości jego pracy mija się z celem. Napiszmy na Forum wielkimi literami NAZWĘ BALONU - CZĘSTOTLIWOŚĆ NA JAKIEJ BĘDZIE NADAWAŁ – GODZINĘ STARTU oraz jeśli wiemy przewidywany kierunek w jakim się uda balon. Pomoże nam to wszystkim być ojcami sukcesu konstruktora kapsuły oraz obserwować i raportować na serwer gdzie znajduje się balon. To by było na tyle. Ma nadzieję że nie znudziłem a powyższa instrukcja pomoże choć trochę w obserwacji balonów i przyniesie nam radość w uczestniczeniu ciekawych doświadczeń. Kolega Tomek planuje pobicie rekordu świata w bezzałogowym locie balonu. Jego sukces możliwy będzie tylko przy naszym udziale. |