| Instalacja dodatkowej anteny odbiorczej na SR7V oraz wymiana kabli i konserwacja instalacji |
| Amatorskie przemienniki analogowe (w.06) Urząd państwowy (UKE), wystawiający pozwolenie na używanie radiowych urządzeń nadawczych, lub nadawczo odbiorczych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej wpisuje klauzulę: "Posiadacz pozwolenia jest obowiązany do ścisłego przestrzegania przepisów obowiązujących w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej". oraz: "Niniejsze pozwolenie nie zwalnia użytkownika/właściciela od obowiązku uzyskania innych przewidzianych prawem zezwoleń i decyzji administracyjnych, oraz zgody właściciela lub administratora obiektu na instalację urządzenia objętego niniejszym pozwoleniem". Amatorzy przed uzyskaniem zezwolenia zdają egzamin na świadectwo uzdolnienia obejmujący także przepisy, o których wyżej mowa. Jednak pamięć jest zawodna i dlatego, kilka osób zwracało się do Koordynatora ds. przemienników z zapytaniami na temat wymagań związanych z pracą przemienników. Ponieważ sprawa dotyczy wszystkich obecnych i przyszłych dysponentów i użytkowników przemienników, poniżej zostaną przypomniane i objaśnione obowiązujące w tym zakresie przepisy. Podane wymagania mogą niektórym osobom wydawać się nadmiernymi, lecz wymagania te nie różnią się od tych jakie są stawiane w większości krajów Europy, w których działają nie tylko sprawne instytucje wydające zezwolenia, ale także służby nadzoru radiowego. Kilkuletni brak wnikliwego nadzoru ze strony PAR/URT/URTiP/UKE nie może być uzasadnieniem nie przestrzegania przepisów, w szczególności teraz, gdy zaczną u nas obowiązywać surowsze przepisy Unii Europejskiej. 1. Przepisy międzynarodowe i krajowe 1.1 Podstawowym aktem międzynarodowym jest Regulamin Radiokomunikacyjny (RR) Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego (ITU), który został ratyfikowany przez Polskę i u nas obowiązuje. 1.2 Władze polskie wyznaczyły Polski Związek Krótkofalowców do reprezentowania, na terenie Międzynarodowej Unii Amatorskiej (IARU), polskich radioamatorów. 1.3 ITU wprowadziło podział globu ziemskiego na trzy strefy, dla których szczegółowe przepisy / postanowienia nieco się różnią. Odpowiednio do podziału ITU na 3 strefy, IARU jest podzielone na 3 Regiony: Region 1 – Europa, Afryka, i Azja Północna, Region 2 – cała Ameryka, Region 3 – Oceania i Azja Południowa i Środkowa. Organizacyjnie najbardziej rozwinięta jest działalność Regionu 1 IARU. Wpływa ona znacząco na ogólną politykę IARU. 1.4 Decyzje na szczeblu światowym w zakresie telekomunikacji podejmowane są na kolejnych Światowych Konferencjach Radiokomunikacyjnych (WRC). W 2003 roku odbędzie się WRC-2003. Udział w WRC z prawem głosu mają oficjalni przedstawiciele administracji rządowych poszczególnych krajów. Oni to między innymi decydują o statusie służby amatorskiej i amatorskiej służby satelitarnej. 1.5 IARU dzięki pozytywnemu wkładowi całej służby amatorskiej w rozwój nowych technologii i systemów łączności zyskało uznanie w organach ITU. Skutkiem tego przedstawiciele IARU są zapraszani do prac w różnego rodzaju Komisjach ITU. 1.6 Na terenie Europy, w ramach ITU, przepisy przygotowuje i ustanawia Konferencja Europejska Poczty i Telekomunikacji (CEPT). Materiały przygotowywane i opracowywane są w licznych komisjach. Region 1 IARU włączył do prac w tych komisjach swoich przedstawicieli, (Wojciech, SP5FM, Gaston, ON4WF i inni.). Poza nimi, w licznych komisjach administracyjnych występują przedstawiciele rządowi, nierzadko będący jednocześnie krótkofalowcami, utrzymującymi kontakt z krajowymi organizacjami amatorskimi i IARU, co pozwala, w wyniku współdziałania, na podejmowanie decyzji korzystnych dla służby amatorskiej. Ponieważ spektrum radiowe z natury rzeczy jest ograniczone, występuje poważna sprzeczność interesów między służbą amatorską, a służbami profesjonalnymi. Nakłada to na całą służbę amatorską obowiązek bardzo skrupulatnego przestrzegania przepisów, tak aby nie dawać powodu dla ograniczania jej uprawnień. 1.7 ITU dokonało przydziału poszczególnych wycinków widma radiowego dla różnych służb w tym dla amatorów. Jest to tak zwane "Przeznaczenie" (alokacja.) W ramach pasm przyznanych służbie amatorskiej, IARU Region 1 ustaliło szczegółowe podziały pasm dla różnych rodzajów emisji, czyli tak zwany BAND PLAN, oraz sposoby jego wykorzystywania (Usage) z przypisami i objaśnieniami. "Przeznaczenie" i Band Plan obowiązują na terenie Polski wszystkich amatorów niezależnie od kategorii i przynależności do organizacji. 1.8 Administracje krajowe, u nas ministerstwa i urzędy centralne, zmieniające swoje struktury na przestrzeni lat, przekazały sprawy nadzoru nad przestrzeganiem "Przeznaczenia" i Band-planu do PZK. Odpowiedzialnym za przestrzeganie Band-planu w pasmach powyżej 30MHz jest UKF Manager powoływany przez PZK W ramach tej delegacji Zarząd Krajowy Państwowej Agencji Radiokomunikacyjnej pismem DSR-MLA-5250-43/98 z 14.05.1998 powołał na Koordynatora do spraw bezobsługowych przemienników analogowych UKF Managera PZK, Zdzisława Bieńkowskiego, SP6LB, autora niniejszej informacji, czyniąc go odpowiedzialnym za gospodarkę częstotliwościami, dobór parametrów technicznych stacji przemiennikowych i uzgadnianie uruchamiania nowych przemienników z odpowiednimi organizacjami w krajach sąsiadujących z Polską. 1.9 Poza wspomnianymi wyżej przepisami, dotyczącymi radiostacji ogólnie, a przemienników bezobsługowych w szczególności, mają zastosowanie krajowe przepisy o odpowiedzialności cywilnej (OC), karnej (KK), przepisy budowlane itd. W dalszej części podane będą wymagania wynikające z tych przepisów, bez ich przytaczania. 2 Służba amatorska, uprawnienia, wymagania 2.1 Służba radiokomunikacyjna amatorska jest to służba radiokomunikacyjna mająca na celu nawiązywanie wzajemnych łączności, badania techniczne, oraz indywidualne szkolenie, wykonywane w celach niezarobkowych przez uprawnione osoby wyłącznie dla potrzeb własnych. (Dz.U. 73 z 2000 poz. 852). Z przepisu tego i dodatkowych wyjaśnień, w tym dokumentów IARU wynika, w stosunku do stacji indywidualnej, klubowej i wszelkich stacji bezobsługowych że: a) na pracę na radiostacji amatorskiej potrzebne jest posiadanie uprawnienia, to jest POZWOLENIA RADIOWEGO (dotychczas wydawanego przez PAR/URT/UKE). Wynika z tego, że osoby nie posiadające POZWOLENIA nie mogą pracować na stacji amatorskiej, w tym przez przemienniki bezobsługowe. (Wyjątek, uzgodniony z Administracją stanowią stacje klubowe, w ramach szkolenia pod bezpośrednim nadzorem odpowiedzialnego operatora (kierownika) stacji klubowej). b) korespondencja musi być prowadzona językiem jawnym. W przypadku stosowania kodowania, np. w łączności cyfrowej muszą to być kody opublikowane i powszechnie dostępne. c) niedopuszczalne jest wykorzystywanie stacji amatorskiej dla prowadzenia działalności handlowej, szerzenia poglądów politycznych, światopoglądowych, oraz stosowanie języka wulgarnego lub obraźliwych form wypowiedzi. d) stacja bezobsługowa musi w okresie do 5 minut podawać swój znak identyfikacyjny kodem Morse, fonią lub obrazem. Może dodatkowo podawać swoje położenie, moc i inne dane techniczne. e) operator korzystający ze stacji ma obowiązek podawania swojego znaku na początku i końcu każdej sesji, oraz co najmniej raz na 5 minut. Nie ma obowiązku przy każdym przełączaniu się na odbiór / nadawanie podawania obu znaków, choć jest to dobrym zwyczajem. 2.2 Pozwolenia dla stacji indywidualnych wystawiane są na określoną osobę, adres i podawany jest znak wywoławczy. Pozwolenia dla stacji bezobsługowych wystawiane są na właściciela lub dysponenta stacji. Właściciel stacji może przekazać stację uprawnionemu dysponentowi do użytkowania, zawierając na piśmie odpowiednie porozumienie. Może to być osoba prywatna lub osoba prawna (stowarzyszenie zarejestrowane w KRS, Oddział PZK, klub zarejestrowany w stowarzyszeniu itp.) 2.3 We wniosku o pozwolenie na stację bezobsługową musi być podane kto jest właścicielem (dysponentem) stacji, adres wnioskującego, adres zainstalowania stacji, zgoda właściciela obiektu, w którym stacja ma być zainstalowana, zgody dwóch operatorów odpowiedzialnych (nazwiska, znaki, adresy, kategorie zezwoleń indywidualnych). Wniosek musi być uzgodniony z Koordynatorem. Wnioski klubów i Oddziałów PZK są zwolnione z opłat na zasadzie OPP. (PZK w KRS: 0000088401) 3. Odpowiedzialności 3.1 Odpowiedzialność właściciela radiostacji lub dysponenta: Właściciel stacji, lub dysponent, na którego wystawione jest zezwolenie odpowiada za szereg spraw, w tym w pierwszej kolejności za: a) Pozwolenie na użytkowanie urządzenia jedynie przez osoby do tego upoważnione – nadzorują to operatorzy odpowiedzialni. b) Zainstalowanie urządzenia zgodnie z przepisami pożarowymi, w szczególności właściwe uziemienia stacji i anteny, właściwe wykonanie instalacji zasilającej i zabezpieczeń. c) Ochronę przed porażeniem osoby, która może przypadkowo dostać się do urządzenia. d) Wykonanie instalacji antenowej nie zagrażającej otoczeniu (złamanie przez wiatr, upadek, nadmierne natężenie pola elektromagnetycznego itp.) e) Nie wprowadzania nadmiernych zakłóceń (interferencji) w innych urządzeniach radiowych (TVI, BCI, oraz radiostacjach nadawczo-odbiorczych innych służb). Uwaga, w razie pożaru wywołanego przez urządzenie, porażenia lub poszkodowania osoby trzeciej, podczas dochodzenia stawiane jest pytanie kto jest właścicielem (dysponentem) urządzenia. Dla uzyskania pewności o prawidłowości zainstalowania stacji właściciel (dysponent) może poprosić odpowiednie służby o wydanie orzeczenia. 3.2 Odpowiedzialność operatorów odpowiedzialnych: Wynika ona z zakazów i obowiązków podanych w p. 2.1 W szczególności operatorzy odpowiedzialni powinni w sposób rozsądny obserwować pracę użytkowników przemiennika i w przypadku naruszenia zasad stosować następujące działania: a) zwrócenie ustne uwagi korespondentowi o naruszeniu zasad b) zwrócenie uwagi na piśmie c) zagrożenie wpisanie na listę osób objętych z zakazem pracy przez przemiennik d) wpisanie na listę znaków czasowo lub trwale niedopuszczonych do pracy przez przemiennik - listę publikuje się, a inni użytkownicy nie powinni nawiązywać łączności z tymi znakami. e) zagrozić wystąpieniem o karne zawieszenie zezwolenia do instancji która wydała zezwolenie f) przerywać pracę przemiennika (zdalne wyłączanie) g) zawiesić pracę przemiennika do czasu uregulowania problemu. Uwaga: W przypadku gdy operator odpowiedzialny nie wypełnia należycie swoich obowiązków, właściciel / dysponent przemiennika powinien, po bezskutecznej interwencji spowodować zmianę operatora odpowiedzialnego, powiadamiając o tym odpowiedni urząd wydający zezwolenie. 4. Wymagania techniczne i koordynacja 4.1 Zasady pracy a) Podstawowym zadaniem przemiennika i transpondera jest umożliwienie nawiązania łączności ze stacji ruchomej (mobil lub ręcznej) ze stacjami lokalnymi, dla uzgodnienia przejścia na wolną częstotliwość simpleksową. Znajomość częstotliwości przemiennika powinna ułatwiać nawiązanie łączności. b) W terenie miejskim i górzystym stacje ruchome mają pierwszeństwo dostępu do przemiennika. W okresach gdy przemiennik nie jest wykorzystywany dopuszcza się przeprowadzanie krótkich łączności przez stacje stacjonarne o ile nie mają możliwości przejścia na kanały simpleksowe. Dopuszczalne jest natomiast powiadamianie o szczególnych warunkach propagacji (zorza) i uzgadnianie częstotliwości pracy w zawodach. c) Ponad wszelką kolejność pierwszeństwo mają stacje wołające hasłem "na ratunek". d) Łączności przez przemienniki z reguły nie są zaliczane do współzawodnictw sportowych (zawody, dyplomy itp.). Przemiennik nie jest przeznaczony do pracy DX-owej. e) Łączności przez przemiennik muszą być prowadzone z określoną stacją amatorską. Dla nadawania komunikatów "do ogółu" konieczne jest uzyskanie dodatkowego zezwolenia od instytucji która wydała podstawowe pozwolenie. Są w nim podane osoby upoważnione, terminy i częstotliwości. f) Przemiennik może pracować w sposób ciągły (24 h) lub dorywczy. O sposobie pracy decyduje właściciel przemiennika. g) Właściciel przemiennika może ograniczyć dostępność do przemiennika przez wprowadzenie kodowania CTCSS, DCS lub DTMF. h) Przemienniki o zbyt dużym zasięgu (> 150 km) działają na niekorzyść miejscowej społeczności UKF-owej, gdyż nie pozwala on na postawienie innych przemienników w tym samym lub sąsiednim kanale w swoim zasięgu, a przez przemiennik taki w danej chwili może pracować tylko jedna osoba. Przy mniejszych zasięgach można postawić kilka przemienników i dać możliwość pracy kilku nadawcom . 4.2 Określenia: Przemiennik, urządzenie radiowe, które odbiera sygnały radiowe na częstotliwości wejściowej (RX) i jednocześnie je retransmituje w tym samym paśmie na częstotliwości wyjściowej (TX) przesuniętej o określoną wartość (Δf). Przemienniki mogą przenosić sygnały nieliniowo (FM, CW, digital) lub liniowo (AM, SSB, ATV, itp.). Transponder, jest urządzeniem radiowym w którym częstotliwości wejściowa (RX) i wyjściowa (TX) występują na różnych pasmach amatorskich (tak jak w satelitach amatorskich). Transpondery mogą być liniowe i nieliniowe. W przemiennikach występuje jedna częstotliwość wejściowa i jedna wyjściowa, podawana w zezwoleniu. W transponderach występuje subpasmo przenoszenia o określonej szerokości (Δft), przy czym istnieje ścisła zależność częstotliwości wyjściowej od częstotliwości wejściowej. W transponderach, ze stałą sumą obu częstotliwości, przy emisji SSB następuje odwrócenie wstęg bocznych. 4.3 Częstotliwości przemienników nieliniowych W paśmie 145 MHz częstotliwość wyjściowa (fwy) jest wyższa o 600 kHz od częstotliwości wejściowej (fwe). W paśmie 435 MHz częstotliwość wyjściowa jest wyższa o 7'600 kHz od częstotliwości wejściowej W paśmie 1296 MHz stosuje się przesunięcia częstotliwości o 35 MHz i 28 MHz. W paśmie 50 MHz przemienników nieliniowych nie stosuje się (ze względu na to, że nieunikniona druga harmoniczna wypada w paśmie radiofonicznym UKF 88-102MHz). IARU wprowadziło uniwersalne oznaczenia kanałów przemienników nieliniowych NBFM w miejsce oznaczeń starych. Są one zestawione w tabeli w załączniku 1. Nawiązują one do oznaczeń kanałów simpleksowych. 4.4 Częstotliwości przemienników liniowych Przemienniki liniowe, które są najczęściej transponderami, mają wyznaczone subpasma, których granice podane są w załączniku w tabeli 2. Najwyższą i najniższą częstotliwość pracy w subpaśmie należy dobierać tak, aby sygnały wstęg bocznych, wychodzące poza częstotliwości graniczne były osłabione co najmniej o 60dB. 4.5 Ochrona dostępu a. Dla zapewnienia ochrony dostępu, w szczególności przez nieamatorów (nie mają prawa pracy przez przemiennik!) w Europie wprowadzono obowiązek uruchamiania przemienników tonem 1750 Hz. Generator takiego tonu znajduje się we wszystkich współczesnych urządzeniach UKF przeznaczonych dla amatorów. b. Na terenach, na których dość często zachodzą na siebie zasięgi dwóch przemienników na tych samych kanałach, można stosować system CTCSS, który uzależnienia pracę przemiennika od trwałego nałożenia na falę nośną tonu w zakresie subakustycznym. Częstotliwości subtonów w Polsce powiązane są z siatką LOC jak w załączniku w tabeli 3. Stosowanie CTCSS nie jest obowiązkowe. Jego zastosowanie może natomiast zlikwidować szereg trudności związanych z koordynacją i przestrzeganiem przepisów pracy amatorskiej. c. Operatorzy odpowiedzialni, w przypadku poważnego naruszania zasad pracy przemiennika przez korespondentów, lub na żądanie organu, który wydał pozwolenie, lub wojewody, muszą dokonać niezwłocznego wyłączenia przemiennika. 4.6 Parametry techniczne Przemienniki, mimo iż są eksperymentalnymi urządzeniami amatorskimi muszą spełniać szereg warunków: a. Stałość i dokładność częstotliwości nadajnika ± 500Hz b. Moc emisji ≤ 10 W ERP (z uwzględnieniem zysku anteny i strat na kablu) c. Poziom emisji poza pasmem powinien być osłabiony co najmniej o 60dB d. Szerokość pasma: 145MHz i 435MHz modulacja 12K0F3 (fmax = 3kHz, Δf = 3 kHz) Przy modulacji 12K0F3 nadajnik promieniuje wstęgą około 15 kHz. e. Odstęp między kanałowy: 145MHz: 12,5kHz; 435MHz: 25kHz f. Preemfaza; + 6dB/oktawa, deemfaza: - 6dB/oktawa Uwaga: Przesterowanie modulatora powoduje zwiększenie dewiacji powyżej dopuszczalne Δf, z czym wiąże się generowanie dodatkowych prążków w kanale sąsiednim. Jest to tak zwany przesłuch międzykanałowy. Powinien on być na poziomie nie utrudniającym łączność w kanale sąsiednim. 4.7 Koordynacja kanałów Koordynację kanałów i znaków wywoławczych prowadzi Koordynator wymieniony w punkcie 1.8. Koordynacja prowadzona jest w oparciu o następujące zasady i założenia. a) W normalnych warunkach propagacji, w strefie pośredniej między dwoma przemiennikami pracującymi w tym samym kanale, nie powinno być dostępu do obu przemienników jednocześnie. W przeciwnym przypadku stacja pracująca na jednym przemienniku niepotrzebnie uruchomi drugi przemiennik. Jak praktyka pokazuje strefa pośrednia ma szerokość 20 do 50 km i zależy od charakterystyk promieniowania anten, wysokości posadowienia przemiennika, ukształtowania terenu, mocy nadajników i czułości odbiorników w przemiennikach. b) Stosunkowo bezpieczną odległością w paśmie 145 MHz jest około 150km. Odległości mniejsze między przemiennikami na tej samej częstotliwości są dopuszczalne pod warunkiem odpowiedniego ukształtowania charakterystyki anten, oraz doboru czułości odbiornika. Jednak większość instalujących przemienniki nie chce skorzystać z tych możliwości i stara się uzyskać jak największy zasięg, co jest sprzeczne z zasadą podaną w p. 4.1. c) Ze względu na szerokość pasma zajmowanego przy modulacji 12K0F3 (15 kHz) oraz częstego niedotrzymywanie wymaganej czystości sygnału (punkt 4.4.c) stacje w odległościach mniejszych od 150 km powinny pracować z różnicą co najmniej 2-ch kanałów. d) Zgodnie z wymaganiami IARU, zamiar uruchomienia stacji w odległości mniejszej od 150 km od granicy państwowej powinien być zgłoszony do koordynatora przemienników w kraju sąsiadującym, celem przeanalizowania warunków zainstalowania nowego przemiennika. Koordynator w Republice Czeskiej wymaga określenia położenia przemiennika z dokładnością do kilkuset metrów, gdyż sporządza komputerową analizę i mapę zasięgu z uwzględnieniem ukształtowania terenu. Z tych badań wynikają wytyczne na temat ukształtowania charakterystyki anten. Dla wystąpienia o uzgodnienie koordynacyjne organizatorzy przemiennika muszą przesłać do Koordynatora pełną informację o planowanym przemienniku. e) Zakłada się, że w czasie znacznie podniesionych warunków propagacji (inwersje, dukty) przemienniki mogą sobie wzajemnie przeszkadzać. Wtedy szczególnie należy stosować zasady podane w p. 4.1. Tego rodzaju zakłócenia nie mogą być podstawą żądania wyłączenia drugiego przemiennika. f) W przypadku trudności znalezienia odpowiedniego kanału, dopuszcza się stosowanie dodatkowych uwarunkowań jak zmniejszenie mocy, czułości odbiornika a nawet zastosowanie systemu CTCSS. g) W przypadku stałych skarg na pracę przemiennika, lub nie wywiązywania się z obowiązków operatorów odpowiedzialnych Koordynator ma obowiązek interweniowania, aż do wnioskowania o zawieszenie pozwolenia na przemiennik. h) Przyznana częstotliwość i znamiennik są zastrzeżone na czas ważności pozwolenia, niezależnie od tego czy stacja aktualnie jest czynna. W przypadku trwałej rezygnacji z pracy przemiennika należy pozwolenie zwrócić do urzędu, oraz powiadomić o tym Koordynatora 4.8 Znaki wywoławcze Przemienniki mają znaki wywoławcze oparte na następującej zasadzie: w paśmie 145 MHz: SR + nr okręgu + jedna litera (np. SR1A) w paśmie 435 MHz: SR + nr okręgu + dwie litery (np. SR1AA) (z wyjątkiem serii SA. do SZ) w paśmie powyżej 440MHz: SR + nr okręgu + S+ jedna litera (np. SR1SA) przemienniki ATV : SR + nr okręgu + TV + jedna litera (np. SR1TVA) Zmienna część znaku uzgadniana jest z Koordynatorem, który prowadzi rejestr znaków przyznanych, rezerwowanych i zastrzeżonych. 5. Dodatkowe wskazówki i zalecenia 5.1 Praca "bikonowa" Dla przemienników pracujących w paśmie 435 MHz i wyżej zaleca się stosowanie trybu pracy jak dla radiolatarni, który polega na tym, że w czasie przerwy w retransmisji nadawana jest kluczowana fala nośna, a nadajnik jest stale włączony. Stosować wtedy należy kluczowanie F1A z przesunięciem około 400Hz. Radiolatarnia przed nadaniem swojego znamiennika i lokatora ma przez krótki okres czasu (ca 10s) promieniować falę nośną na swojej nominalnej częstotliwości (mark), następnie przechodzić na częstotliwość "space", niższą o 400Hz i kluczować, powracając na nominalną częstotliwość "mark". W ten sposób transmisja radiolatarni, przy odbiorze na USB, słyszana jest jak CW. Długość cyklu nie powinna przekraczać 30 sekund. Prędkość kluczowania do 12 słów na minutę (wpm). Dopuszcza się kluczowanie A1A lecz wymaga to uzgodnienia. Radiolatarnia jest szczególnie przydatna na wyższych częstotliwościach gdyż pozwala na sprawdzenie kilku rzeczy: - sprawdzenie funkcjonowania przemiennika - sprawdzenie warunków propagacji - zbadanie charakterystyki własnej anteny i porównywanie z innymi - sprawdzanie stanu całego toru odbiorczego i możliwość dostrajania. 5.2 Separacja nadajnika od odbiornika w przemienniku. Stosowane są cztery metody: a. Duplekser - filtr pasmowo-przepustowy o dużej dobroci (selektywności) łączący odbiornik i nadajnik do wspólnej anteny z bardzo silnym tłumieniem sygnałów nadajnika na drodze do odbiornika. Wielkość tego tłumienia decyduje o czułości odbiornika. Minimum wynosi ono 60dB, a jest uzyskiwane do 100dB. Dupleksery wrażliwe są na zmiany temperatury – rozstrajają się. b. Ustawienie dwóch anten pionowych, nadawcza i odbiorcza, jedna nad drugą w tak dobranej odległości, aby sygnał w antenie odbiorczej był jak najmniejszy. Uzyskuje się tłumienie do 60dB przy starannie zachowanej symetrii układu. W obu metodach konieczna jest szczelność elektromagnetyczna nadajnika i odbiornika i dobre kable. c. Ustawienie nadajnika i odbiornika w różnych miejscach, każdy z własną anteną. Łącze pomiędzy odbiornikiem i nadajnikiem dla przesyłania modulacji wykonuje się linią telefoniczną 600Ω lub specjalnym kablem. d. Jak w c., lecz wykorzystuje się dodatkowe łącze radiowe. Przy zastosowaniu anten kierunkowych wystarcza moc rzędu miliwatów. Na takie łącze (do 20mW) nie potrzeba uzyskiwać dodatkowych zezwoleń, wystarczy je zgłosić. Wskazane jest stosowanie na łącza częstotliwości w pasmach amatorskich 435MHz, 1296MHz, 2,4GHz lub wyżej. Pozwala to UKF-owcom na dalsze eksperymentowanie i próbę wejścia na częstotliwość łącz z pominięciem podstawowego odbiornika. W przypadku wybrania częstotliwości poza pasmem amatorskim można spowodować nieumyślne zakłócenia w innych służbach i dlatego nie jest ono zalecane. Przy stosowaniu odrębnych anten nadawczej i odbiorczej mogą wystąpić miejsca o zróżnicowanym dostępie korespondenta do obu anten. Objawiać się to może trudniejszym wejściem do przemiennika lub jego gorszym odbiorem. 5.3 Zdalne sterowanie Dla zdalnego sterowania przemiennikiem zaleca się wykorzystywanie systemu kodowania tonowego DTMF, wbudowanego w wielu współczesnych transceiverach UKF. Operatorzy odpowiedzialni za pracę przemiennika powinni zastosować określone sekwencje tonów DTMF dla np.: a. za- i wyłączania nadajnika, b. zmniejszania mocy, c. włączania trybu bikonowego, d. zmiany treści informacji o przemienniku itd. 5.4 Umożliwienie dostępu dla wielu korespondentów Dodatkowo, zaleca się stosowanie ogranicznika czasu ciągłej rozmowy – postawienia fali nośnej. W niektórych przemiennikach zastosowano automatyczne podawanie sygnału tonowego po 2 minutach ciągłej rozmowy jednego korespondenta i wyłączanie przemiennika na 5 minut po trzeciej minucie nieprzerwanej rozmowy jednego korespondenta. Metoda ta wynika z zasady, że przemiennik jest przeznaczony dla nawiązywania łączności i przechodzenia na uzgodniony kanał simpleksowy. W załączeniu tabele 1, 2 i 3 częstotliwości / kanałów Opracował: UKF Manager PZK mgr inż. Zdzisław Bieńkowski, SP6LB, |